تمییز قرارداد حمل ونقل از قرارداد اجاره کشتی (وکیل ومشاور حقوقی در امور حمل و نقل داخلی و بین المللی )
این دو قراداد تمییز قرارداد حمل ونقل از قرارداد اجاره کشتی از دو جهت با هم متفاوتند .”اول ” از نظر موضوع قرارداد و “دوم ” از نظر اوضاع واحوالی که در آن قرارداد منعقد می شود. از نقطه نظر اول ، قرارداد اجاره، بر روی کشتی منعقد می شود، یعنی موضوع قرارداد،خود کشتی است ، حال آنکه موضوع قراداد حمل ، کالا می باشد . البته کشتی هم، به علت اینکه قابلیت حمل کالا را دارد ، موضوع قرارداد اجاره قرار می گیرد و در هر حال حمل کالا هدف نهایی است . پس می توان گفت که موضوع قرارداد اجاره ، وسیله وظرفی است که برای دریافت وحمل کالا در نظر گرفته شده است وقرارداد حمل ونقل بر روی محتوی ویا مظروف (کالا) ، قرار می گیرد . به گونه ای که عملیات با تحویل کالا در بندر مقصد ، با همان وضعیت که در بندر مبداء دریافت شده است ، خاتمه می یابد و تعهد به تحویل کالا ، جوهر واساس قرارداد حمل ونقل را چه دریایی باشد چه غیر آن تشکیل میدهد . اما از نقطه نظر دوم ، یعنی اوضاع واحوالی که قرارداد در آن منعقد می شود ، در ابتدا پیدایش قرارداد حمل ونقل ، نسل جدیدی از فرستندگان پدیدار شدند که معمولاً از تجار متوسط بودند که توانایی داشتند و بدین جهت قرارداد حمل به صورت قراردادی الحاقی درامده بود . از این رو برای حمایت از فرستندگان ، قانونگذار یک سری قواعد ومقررات آمره وضع نمود تا به موجب آن به این قراردادها ، تعادل بخشد . ولی چون در قرارداد اجاره کشتی ، فرض بر این است که هر دو طرف در یک سطح می باشند و نسبت به تمامی منافع خود آگاهند و توانایی دفاع از آن را دارند ، مقررات قانونی جنبه “تفسیری و تکمیلی ” دارد . پس انعقاد عقد اجاره کشتی ، تابع اراده آزاد متعاقدین است . ولی در قرارداد حمل ونقل ، طرفین ناگزیر از تبعیت از قواعد حقوقی الزام آوری هستند که حافظ منافع طرف ضعیف ، یعنی فرستندگان کالا بوده و تخلف از آن به نفع متصدی حمل ممکن نیست .
